หลวงไพเราะเสียงซอ เป็นบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ดนตรีไทยคนหนึ่ง เกิดเมื่อ พ.ศ. 2435 ที่ตำบลหน้าไม้ อำเภอเสนา จังหวัดอยุธยา บิดาชื่อ พยอม มารดาชื่อเทียม
ท่านเริ่มศึกษาวิชาดนตรี โดยเรียนสีซอด้วงจากบิดา ต่อมาท่านเข้าถวายตัวเป็นมหาดเล็ก ในสมเด็จพระบรมโอสารธิราชฯ รับราชการในกองดนตรีเมื่อ พ.ศ. 2448 ครั้นสมเด็จพระบรมฯ เสด็จขึ้นเถลิงถวัลยราชสมบัติ เป็นพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว มหาดเล็กทั้งปวงซึ่งเป็นข้าหลวงเดิม ก็ปรับตำแหน่งหน้าที่ราชการเข้าเป็นทำเนียบมหาดเล็กประจำ ท่านจึงได้รับยศเป็นมหาดเล็กวิเสส ต่อมาเมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวแปรพระราชฐาน จะต้องมีวงดนตรีตามเสด็จ จนได้รับพระราชทานยศเป็น “รองหุ้มแพร” มีบรรดาศักดิ์เป็นที่ “ขุนดนตรีบรรเลง” และในวันที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2460 ท่านก็ได้รับเลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นที่ หลวงไพเราะเสียงซอ ในสมัยรัชกาลที่ 6 นั้น หลวงไพเราะเสียงซอได้สอนวงดนตรีเครื่องสายของ สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิ์ศจี พระวรราชเทวี วงพระสุจริตสุดา และวงพระยาอนิสุทธาทวา เมื่อถึงสมัยรัชกาลที่ 7 ท่านได้ถวายการสอน เจ้านายในวงเครื่องสาย ซึ่งประกอบด้วย พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี กรมหมื่นอนุพงศ์จักรพรรดิ์ กรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์
แผ่น สุรินทราหู เดิมเรียกว่าเพลง "อสุรินทราหู" เป็นเพลงเก่าอัตรา ๒ ชั้น มี ๓ ท่อน ต่อมาครูทัตซึ่งครูดนตรีของวงสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) นำไปแต่งเป็นเพลง ๓ ชั้น สำหรับเพลงเถามี ๒ ทางคือทางของหลวงประดิษฐ์ไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) และทางของครูเฉลิม บัวทั่ง
อสุรินทราหู ตามรากศัพท์ คือ "อสุร+อินท+ราหู" แปลว่ายักษ์ใหญ่ชื่อราหู เนื่องจากกายท่านใหญ่โตมาก ท่านคงเป็นพระราหูที่มีตำนานเล่ากันว่าชอบอมดวงอาทิตย์อมดวงจันทร์นั่นแหละ ต่อมาท่านได้เข้าเฝ้าพระพุทธเจ้า ได้เป็นพระโพธิสัตว์ (และคงเลิกอมดวงอาทิตย์ดวงจันทร์ไปแล้ว แต่ชาวบ้านยังเชื่อว่าท่านยังชอบอมอยู่) ท่านจึงเป็นเทวดาองค์หนึ่ง โดยในภัทรกัปป์หน้าท่านจะตรัสรู้เป็นสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามีนามว่า "นารทะ" ดังนั้นการที่เพลง "อสุรินทราหู" จะเปลี่ยนเป็นเพลง "สุรินทราหู" ก็คงถูกต้องตามความเป็นจริง สุรินทราหู มาจาก "สุร+อินท+ราหู" แปลว่า "เทพผู้ยิ่งใหญ่นามราหู"
เพลงสุรินทราหู ๓ ชั้น นิยมนำมาเป็นเพลงเดี่ยวอวดฝีมือของซอด้วง ซอสามสาย จะเข้ หลวงไพเราะเสียงซอ (อุ่น ดูรยชีวิน พ.ศ.๒๔๓๕-๒๕๑๘) ซึ่งเป็นสุดยอดมือซอด้วงแห่งประเทศไทยตลอดกาล ท่านได้เคยเดี่ยวซอด้วงเพลงสุรินทราหู ๓ ชั้นไว้
หน้าที่เข้าชม | 1,872,892 ครั้ง |
ผู้ชมทั้งหมด | 716,410 ครั้ง |
เปิดร้าน | 22 ม.ค. 2555 |
ร้านค้าอัพเดท | 5 ก.ย. 2568 |